Zonder nieuwbouw buiten de stad zal woningtekort verder oplopen
De woningbouw in Nederland loopt ver achter op wat nodig is door een gebrek aan bouwlocaties en de nadruk op nieuwbouw in steden. Daardoor zal het tekort aan woningen verder oplopen en zullen de huizenprijzen nog sneller stijgen, waarschuwen bouwers en woningmarktdeskundigen.
“Jaarlijks moeten er 80.000 woningen worden gebouwd om de aanwas van huishoudens te kunnen bijbenen.”
Zo zijn er vorig jaar slechts 54.000 woningen gebouwd, terwijl er jaarlijks 80.000 nodig zijn om alleen al de aanwas van nieuwe huishoudens te kunnen bijbenen, laat staan de opgelopen achterstand in te halen. De schaarste drijft nu al de prijzen op. Gisteren meldde het CBS dat de huizenprijzen in mei met gemiddeld 7,8% zijn gestegen, de grootste jaarlijkse stijging sinds maart 2002.
Heijmans, TBI Holdings en Dura Vermeer, drie van de vijf grootste Nederlandse bouwbedrijven, wijzen erop dat de beschikbare grond en ruimte in de grotere steden opraken, terwijl de spanning op de woningmarkt juist daar toeneemt. De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur komt vandaag met een advies om het grondbeleid, waar zaken als gebiedsontwikkeling en onteigening onder vallen, te moderniseren. Dat zou moeten helpen bij onder meer het realiseren van de kabinetsdoelstelling van 1 miljoen nieuwe woningen in de komende decennia.
“Er is een gebrek aan locaties”, aldus bestuursvoorzitter Job Dura van Dura Vermeer. “Als er niet snel nieuwe plannen komen, wordt de woningbouwproductie fors geremd.” Andere bouwers, beleggers, projectontwikkelaars en het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) zien eveneens het aanbod aan geschikte bouwlocaties rap opdrogen.
Naast nieuwbouw in steden — zogeheten binnenstedelijke ontwikkeling — pleit ceo Ton Hillen van Heijmans voor nieuwbouw buiten de stad. “Je hebt allebei nodig. Iedereen zegt dat het binnenstedelijk opgelost moet worden. Dat is gewoon niet mogelijk.”
Het tekort aan bouwgrond komt mede doordat er tijdens de crisis bouwplannen zijn geschrapt. Ook is er bij lokale overheden bezuinigd op de afdelingen die over de bouwplannen gaan. Nu de markt aantrekt, is er te weinig capaciteit. Tot slot is binnenstedelijk bouwen complex, duur en tijdrovend, terwijl buiten de stad de ruimtelijke ordening een forse rem op ontwikkelmogelijkheden zet.
“Vorig jaar werden 54.000 woningen opgeleverd. Het geschatte woningtekort loopt op tot 190.000 in 2019.”
Uit een onderzoek voor ontwikkelaarsorganisatie Neprom blijkt dat het vrijwel onmogelijk is om tot en met 2040 de gewenste 1.000.000 woningen binnenstedelijk te bouwen. Bij staand beleid worden dit 90.000 woningen. Als er verder de hoogte in wordt gebouwd, is 170.000 haalbaar. Als overheden per woning € 25.000 subsidie bijleggen, kunnen er 314.000 worden ontwikkeld. Dat is nog steeds geen derde van de behoefte.
EIB-directeur Taco van Hoek wijt de krapte aan het rigide ruimtelijk beleid van de laatste jaren. Bij nieuwe bouwplannen moet eerst aangetoond worden dat er regionale behoefte is. Daarna moeten eerst locaties binnen steden gezocht worden. Pas bij geen alternatief mag in het buitengebied gebouwd worden. Van Hoek: “Dat is een serieus probleem.”
Hoogleraar Peter Boelhouwer van de TU Delft ziet ruimte om 30% tot 50% van de woningbehoefte binnenstedelijk te ontwikkelen. “Maar niet alles. Nu wordt maximaal druk uitgeoefend om alle binnenstedelijke locaties rijp te maken. Dat betekent dat in 50% van de woningbehoefte niet voorzien wordt en dat drijft de prijzen op. Dat kun je niet maken jegens de jonge generatie die wordt uitgeknepen met hoge huren en koopprijzen.”
Bron: FD, 22 juni 2017.