De roep om groengebieden aan te wijzen om die broodnodige nieuwe woonwijken in de Metropoolregio Amsterdam komt regelmatig terug. De VVD organiseerde in Landsmeer een bijeenkomst over dit thema. Met sprekers als Tjeerd Dijkstra en Bas Kok gingen die het schaalniveau van het kleine Landsmeer al snel ver te buiten. Dijkstra ziet mogelijkheden voor 10.000 woningen in het Landsmeerderveld, Kok wil het gehucht Het Schouw uitbouwen tot een stadje. VVD gedeputeerde Cees Loggen stopte al dit out-of-the-box denken weer terug in de doos. Boven Amsterdam wordt er in ieder geval tot 2030 niet in het groen gebouwd.
Dat de bijeenkomst over bouwen in het groen in jeugdhonk Vrij en Blij werd georganiseerd was slechts een eerste teken dat het om een ‘vrijmibo out of the box denken’ zou gaan. Tegelijkertijd kon de mogelijk aanwezige nieuwe VVD-wethouder Ruimtelijke Ordening en Wonen, waar de lokale afdeling na het recente aftreden van wethouder Quakernaat momenteel naar op zoek is, alvast de nodige inspiratie op doen. Natuurlijk ontbraken de bitterballen niet.Maar dat de zaal tot de laatste stoel gevuld was, gaf ook aan dat het een serieus onderwerp betrof: bouwen in het groen. De VVD – de grootste partij in Landsmeer en evenveel zetels als coalitiepartij D66 – wil al langere tijd sportvoorzieningen verplaatsen naar het Landsmeerderveld, een groengebied tussen Landsmeer en het Noordhollandsch Kanaal en boven de A10. Op die manier zou binnen de huidige bebouwde kom van Landsmeer ruimte komen voor onder meer seniorenwoningen. Voor dat voornemen is echter geen meerderheid in de gemeenteraad van Landsmeer te vinden.
“Ruimte voor 10.000 woningen op Landsmeerderveld”
Het gesprek over bouwen in het groen werd tijdens de bijeenkomst van afgelopen vrijdag echter vooral gevoerd op een schaalniveau dat de grenzen van het kleine Landsmeer ver te buiten ging. Het is bekend dat het gewenste aantal nieuwe woningen in Nederland en ook in de MRA bij lange na niet wordt gehaald. In de MRA moeten in een paar decennia 250.000 woningen worden toegevoegd en minister Ollongren gaf twee jaar geleden al aan dat het wat haar betreft bespreekbaar is dat aan de groene stadsranden nieuwe woningen verrijzen. Met deze wetenschap in gedachte stelt voormalig Rijksbouwmeester Tjeerd Dijkstra voor om het gehele Landsmeerderveld te bestemmen voor 10.000 nieuwe woningen. Dit in combinatie met het doortrekken van de Noord/Zuidlijn naar Purmerend, alwaar aan de oostkant – en westelijk van het Purmerbos – een nieuwe wijk van nog eens 20.000 woningen gebouwd kan worden. De Noord/Zuidlijn zou af moeten buigen naar Zaanstad en daar – aan twee kanten van de A7 in de Wormer – nieuwe haltes moeten krijgen om nog eens 20.000 woningen te ontsluiten. Volgens Dijkstra is zijn plan – samengevat in ‘Purmer-Meer’ – niet alleen goed om op een relatief snelle manier de broodnodige woningen te bouwen, het gaat bovendien om gebieden die door de provincie Noord-Holland niet als ‘beschermd’ zijn aangewezen. Kortom: om de woningnood in de regio te lenigen zijn nieuwe uitbreidingslocaties met hoogwaardig openbaar vervoer noodzakelijk, aanvullend op binnenstedelijk bouwen.
“Het Schouw is de stad die we zijn vergeten te bouwen”
Op vergelijkbare wijze presenteerde publicist Bas Kok zijn voorstel voor bouwen in het groen – “het is niet leuk, maar wel noodzakelijk”. Volgens Kok is er eigenlijk geen houden aan: Amsterdam heeft Noord ontdekt en de volgende stap zal zijn dat de hoofdstad de stap over de ring gaat maken. De vraag is volgens Kok eigenlijk alleen nog waar en hoe. Landsmeer is vanwege de locatie en omdat de bebouwde kom van Landsmeer al zo’n beetje aan Amsterdam vast zit, de gedoodverfde kandidaat. Om het groene karakter van Landsmeer te sparen, vindt Kok – in tegenstelling tot Dijkstra – dat ‘het unieke Landsmeerderveld’ gespaard moet worden. Hij stelt wel voor om een stuk groen dat nu – vanuit Amsterdam gezien – als entreegebied fungeert anders in te richten en voor woningbouw te bestemmen. Daarnaast, en dat is het meest rigoureuze idee, om het dorp Het Schouw – bij het NoordHollandsch Kanaal – uit te breiden tot nieuwbouwlocatie. Volgens Kok moet daar ‘de stad komen die we vergeten zijn te bouwen’. Net als Dijkstra ziet Kok een uitbreiding van de Noord/Zuidlijn richting Purmerend als een noodzakelijke combinatie met nieuwbouw. Daarbij geven beiden – op uiteenlopende wijze – aan waardevolle groengebieden te willen sparen en verstedelijking geconcentreerd te realiseren. Met oog voor de identiteit van bestaande kernen.
Provincie: vergeet het tot 2030
Hoewel diverse vragenstellers uit de zaal zich vooral richtten op de vraag in hoeverre in de ideeën van Dijkstra en Kok woningen voor de Landsmeerders zelf beschikbaar zouden komen, maakte VVD gedeputeerde Cees Loggen (onder meer RO en Wonen) bijna verontschuldigend een einde aan het out-of-the-box denken in jeugdhonk Vrij en Blij. Loggen gaf aan dat het huidige provinciebestuur in Noord-Holland nog maar een jaar geleden heeft afgesproken dat bouwen in het groen alleen kleinschalig is toegestaan. “Maar in de MRA helemaal niet.” Voor de komende jaren kunnen de ideeën van Dijkstra en Kok derhalve de ijskast in. Loggen gaf aan dat de provincie zich richt op binnenstedelijk bouwen en verdere verdichting rond OV-knopen. Voor de langere termijn rond de beoogde ’tweede ring’ rond de MRA, waarbij Loggen als contouren de A7, de Houtribdijk en ‘Flevoland’ noemde. “Tot 2030 ligt de focus in ieder geval op binnenstedelijk,” aldus de gedeputeerde.